Zastanawiam się ile można… ile razy można ulepszać, modyfikować, poprawiać, udoskonalać produkt, który w zasadzie poziom bardzo zadowalający osiągnął już jakiś czas temu. Jednak bardziej prawdopodobne wydaje się to, że te wszystkie poprawki, zmiany i modyfikacje są tylko pretekstem do wyciągnięcia kolejnej porcji pieniędzy od rządnych nowości graczy. Mowa oczywiście o firmie EA Sports i jej grze spod znaku FIFA. Generalizowanie nie jest najlepszym sposobem oceny danego produktu wiec przejdźmy do konkretów i przyjrzyjmy się najnowszej „kopanej” produkcji EA Sports – FIFA World Cup 2002.

Nie od dziś wiadomo, że marketing to podstawa handlu i decyduje on w ogromnej mierze o powodzeniu produktu na rynku nawet, jeśli dany produkt na powodzenie nie zasługuje np. ze względu na marną jakość. Nie znaczy to, że chce powiedzieć, iż produkty spod znaku EA Sports takie jak FIFA, NBA, NHL, itd. są słabej jakości – nie, to po prostu polityka wydawnicza jest w pewnych momentach irytująca. Zmierzam do tego, że rokrocznie EA Sports wydaje kolejną grę np. z rodziny FIFA implementując w niej jedynie kilka kosmetycznych zmian, które czasem nawet wpływają negatywnie na całość, doprowadzając graczy do ogólnego niezadowolenia. Powód takiego postępowania wydaje się być oczywisty – chęć wyciągnięcia od graczy jak największej ilości pieniędzy. Ale zostawmy już te pobudki kierujące producentem gry, a skupmy się na tym, co ze sobą niesie FIFA World Cup 2002.

Zacznijmy od tego, iż gra sprzed 4 lat wydana właśnie z okazji ówczesnych Mistrzostw Świata – World Cup 98 – uznawana jest do dziś za jedną z najlepszych (o ile nie najlepszą) gier z tejże serii. Doskonała jak na ówczesne czasy oprawa graficzna, (choć przyznać trzeba, że do dziś wygląda bardzo dobrze) oraz znakomicie opracowane elementy samej gry (tzw. grywalność) sprawiły, iż World Cup 98 stał się wzorem dla kolejnych odsłon gier z serii FIFA. Szkoda tylko, że EA Sports, wprowadziło zmiany, które teoretycznie miały na celu zwiększenie atrakcyjności w rezultacie okazały się czymś przeciwnym. Przynajmniej tak twierdziła znacząca cześć graczy. Oczywiście każda kolejna edycja FIFY miała mnóstwo zwolenników, co uniemożliwiało jednoznaczne stwierdzenie, że np. FIFA 2001 była zupełnie chybionym produktem. Wróćmy jednak do FWC2K2, gdyż ta gra ma znamiona najlepszej tego typu, jaka kiedykolwiek powstała na komputery klasy PC.

Zanim FWC2K2 ujrzała światło dzienne, EA Sports zapowiadało znaczny postęp w porównaniu choćby z FIFĄ 2002. Jednak większość graczy podchodziło do tychże obietnic dość sceptycznie, pamiętając kolejne edycje piłek spod znaku EA. Na szczęście zapowiedzi okazały się prawdziwe i faktycznie otrzymaliśmy grę na miarę mistrzostw świata.

Jednym z ulepszeń miały być jeszcze bardziej dopracowane modele zawodników. I faktycznie, bez najmniejszych problemów możemy na boisku rozpoznać Owen’a, Figo czy Bartheza. Programiści z najwyższą dokładnością odwzorowali aż 75 gwiazd światowego futbolu, począwszy od twarzy poprzez całą sylwetkę postaci, a kończąc na takich szczegółach jak nos czy usta - każdy element został dopracowany w najmniejszych szczegółach. Również identyfikacja zawodników polskiej kadry nie sprawia najmniejszych problemów, gdyż graficy odpowiedzialni za stworzenie modeli doskonale wywiązali się ze swego zadania. Widać to szczególnie w momentach, gdy kamera zbliża się do jednej z postaci chcąc uchwycić jego reakcję, np. zaraz po niecelnym strzale lub zdobyciu gola. W zasadzie wszystkie „elementy” zawodnika są wykonane bardzo dobrze. Ubiór zachowuje się naturalnie, postać porusza się tak jak w rzeczywistości. Za doskonałe oddanie ruchów odpowiedzialny jest jak zwykle system motion-capture, dzięki czemu piłkarze ruszają się bardzo naturalnie. Znakomicie przedstawiono takie elementy jak: podania, przyjęcia, zwody czy faule – szczególnie te ostatnie zrealizowane zostały z dużym rozmachem. Gdy zawodnik zostaje np. podcięty wylatuje w powietrze niezwykle efektownie. Zdarzają się również momenty gdy piłkarze starają się wymusić rzut wolny, symulując faul.

Kolejną innowacją (choć nie do końca, gdyż element ten był już obecny w poprzednich edycjach) jest przedstawienie reakcji graczy na wydarzenia na boisku. Piłkarz po strzeleniu gola, zachowuje się tak jak to ma miejsce na prawdziwych boiskach: skacze, robi przewrotki, biega po boisku czy ściska się z kolegami z drużyny. To wszystko przedstawione jest w bardzo ekspresyjny sposób na dużych zbliżeniach kamery. Przerywnikom tym towarzyszy muzyka i okrzyki wiwatującego tłumu. Element ten nie ma bezpośredniego wpływu na samą grę, a jedynie służy do wykreowania odpowiedniego nastroju, co zresztą w sposób znakomity udaje się osiągnąć. Interesujący jest również fakt, że podczas rozgrywania kolejnych meczy, napięcie wśród piłkarzy jak i kibiców wzrasta w miarę jak drużyna zbliża się do finału. Na początku rozgrywek grupowych gole są witane okrzykami, podczas gdy bramki w rozgrywkach finałowych są witane szaleństwem na trybunach.

Sporym zarzutem dla poprzednich edycji FIFY było nie dość dobre oddanie samej gry w piłkę. Element ten został w znacznym stopniu ulepszony. Od nowa opracowano to, co w grze najważniejsze, czyli oddanie gry w piłkę nożną. Szczegóły takie, jak ciężar i ruch piłki w przestrzeni zostały znacznie udoskonalone. Pojawił się także nowy system "gry w powietrzu". Po raz pierwszy gracze mają kontrolę nad tym, jak piłka jest rozgrywana w powietrzu - dzięki temu mogą stosować swój indywidualny styl gry. Niestety nie pokuszono się o jakieś radykalne zmiany – np. siła każdego podania, strzału czy wybicia nadal jest ustalana na zasadzie „przytrzymania” odpowiedniego klawisza. Fakt ten wpływa niekorzystnie na dynamikę gry, oraz na sposób rozgrywania akcji. Wyobraźmy sobie sytuację, że mamy tylko bardzo niewiele czasu na oddanie strzału a „krótkie” naciśnięcie odpowiedniego klawisza zaowocuje niewystarczająco mocnym kopnięciem a co za tym idzie nie zdobyciem bramki.

Na słowa uznania zasługuje oprawa dźwiękowa a w szczególności muzyka towarzysząca nam w intrze, menu oraz przerywnikach w grze. Została ona specjalnie skomponowana na potrzeby gry przez Vancouver Symphony Orchestra.

FWC2K2 to jedyna oficjalna gra Mistrzostw Świata 2002 dlatego też zobaczymy w niej wszystko to, co z mistrzostwami jest związane. Znajdziemy w niej 20 znakomicie przygotowanych stadionów oddających klimat rozgrywek. Również takie elementy jak maskotki, stroje zostały odwzorowane zgodnie z tymi jakie zobaczymy na mundialu.

FIFA World Cup 2002 to najbardziej innowacyjna gra z tej serii od czasu World Cup 98. Znakomita oprawa audio-wizualna, świetnie oddany klimat mistrzostw, w znacznym stopniu poprawione elementy samej rozgrywki – to wszystko wpływa na ogólną ocenę gry, która niewątpliwie jest produkcją udaną. Owszem, EA Sports nie ustrzegło się kilku drobnych błędów jednak patrząc na produkt całościowo nie wpływają znacząco na grę. Niewątpliwym atutem dla polskich graczy jest fakt, iż możemy poprowadzić naszą krajową reprezentację do tytułu Mistrza Świata, co w rzeczywistości wydaje się być niewykonalne...

Gdybym miał odpowiedzieć na pytanie „czy warto kupić FWC2K2?” odpowiedziałbym: TAK. EA Sports posłuchało sugestii graczy z całego świata i stworzyło „piłkę”, która powinna zadowolić większość fanów tego sportu.

Wiele złych słów można powiedzieć o twórcach FIFY. Rokrocznie wydawane, przy czym dość mocno odgrzewane, produkcje z tej serii z pewnością mogą zniecierpliwić nawet najtwardszego i najcierpliwszego z graczy. Ileż razy można płacić za to samo? Kiedy w końcu dostaniemy coś nowego? – te pytania pozostawały zazwyczaj bez odpowiedzi. Wraz z zapowiedziami wydania wersji 2004 pojawiła się kolejna iskierka nadziei – może wreszcie coś się zmieni...? Świetnie brzmiących zwiastunów jak zwykle nie brakowało. Czy jednak wszystkie okazały się prawdziwe?

FIFA jest grą, którą albo się kocha, albo nienawidzi. Skąd takie skrajne oceny, trudno powiedzieć. Faktem jednak jest, że gry oznaczone logiem FIFA tworzą jedną z najsłynniejszych serii na świecie, znaną każdemu kibicowi piłki nożnej. Wszak od wielu lat kolejne edycje nieustannie królują na wszelakich listach przebojów gier komputerowych. Czy zatem w obliczu premiery (na pececie, rzecz jasna) legendarnego (w środowisku konsolowym) Pro Evolution Soccer 3 nowa FIFA ma jakiekolwiek szanse na utrzymanie pozycji lidera? Czytajcie dalej!

Intuicjo, ach, gdzieżeś poszła...

Przyznam szczerze, że z dużym zainteresowaniem rozpakowałem paczuszkę z nową FIFĄ. Ciekawość i nadzieja na coś naprawdę wartościowego... Jak najbardziej pozytywne nastawienie... Cóż więc pozostaje? Instalacja i granie do późnych godzin nocnych! Rzeczywistość bywa jednak okrutna...

Pierwszy kontakt z grą zapamiętałem, mniej więcej, jak wizytę u niezbyt czułego dentysty. Mówiąc prościej, moim oczom ukazało się cholernie nieczytelne menu, które z intuicją ma tyle wspólnego, co polscy politycy z moralnością (oczywiście nic nie ujmując naszym kochanym posłom). Ponieważ jednak zdążyłem się już wcześniej przyzwyczaić do tego stanu rzeczy (ach, te wspaniałe interfejsy w poprzedniczkach! ech, dzięki Ci EA Sports!), tak więc zbytnio nie dramatyzując wziąłem się do gry.

To w co gramy?

Jedno trzeba panom producentom oddać – w sprawach licencji sprawują się świetnie. Prawdziwe nazwiska, prawdziwe nazwy klubów, prawdziwe stadiony i w końcu prawdziwe rozgrywki ligowe – to jest to! Łącznie wykupiono 500 atestów, dzięki którym w bazie danych zgromadzono 18 najlepszych lig świata, 350 drużyn oraz – uwaga – 10 tysięcy zawodników. Ta krótka wyliczanka pokazuje, że co jak co, ale jest gdzie, kim i o co grać. A propos lig, to muszę powiedzieć, że jestem pozytywnie zaskoczony. Co prawda, naszej polskiej skopanej standardowo nie znajdziemy, ale za to można pograć, przykładowo, w czwartej lidze angielskiej. Oczywiście, poza futbolem w wykonaniu klubowym, dostajemy także możliwość gry reprezentacjami. Niestety, ten element gry nie jest już jednak tak idealny, jakby to się mogło wydawać. Gdzie się podziały Mistrzostwa Świata, tudzież Europy, wiedzą zapewne tylko i wyłącznie twórcy gry...

Wypada wreszcie powiedzieć parę słów o aktualności tejże, całkiem sporej mimo wszystko, bazy danych. Nie jest źle, jest dobrze, a momentami nawet bardzo dobrze. Zdarzają się tu i ówdzie drobne (a czasem nieco większe) pomyłki, ale mimo wszystko gra się przyjemnie.

Od zera do bohatera

Najciekawszym trybem oferowanym pojedynczemu graczowi jest naturalnie „Kariera”. Dzięki stosunkowo dużej ilości drużyn mamy szansę objąć ster nawet malutkiego klubiku z niewielkiej mieściny, by poprowadzić go na same szczyty futbolowej piramidy. Powiedzonko, „od zera do bohatera”, sprawdza się tutaj bardzo dobrze. Fajnie jest przejść taką metamorfozę, daje to naprawdę dużą frajdę. Oczywiście, nic nie przyjdzie samo. Musimy starać się o nowych „napakowanych” kopaczy, dbać o taktykę, poszczególne ustawienia, nie zapominając przy tym o klubowej kasie. Można, rzecz jasna, grać także największymi klubami. Zdruzgotani fani Realu lub Manchesteru: otrzyjcie łzy – będzie dobrze! Wasze ukochane kluby są w pełnej gotowości...

Takie tryby, jak „Mecz towarzyski”, czy „Trening” (notabene całkiem nieźle zrealizowany), są w grach z tej serii rzeczą naturalną, toteż nie będę się zbytnio rozpisywał na ten temat. Po prostu standardowe rozwiązania, doskonale znane z poprzednich wydań...

KICK OFF!

W końcu dotarliśmy do najważniejszego, powiedziałbym wręcz kulminacyjnego, elementu gry i jednocześnie recenzji, czyli samego meczu!

Grubo przed premierą, panie i panowie z EA Sports zapewniali nas o nowej sztucznej inteligencji, poprawionym AI, świetnym modelu gry rozróżniającym kilka(naście) typów taktyk, że już o indywidualnym zachowaniu konkretnych zawodników nie wspomnę. Zobaczmy więc, jak jest w rzeczywistości...

Z lotu ptaka

Jeszcze przed pierwszym gwizdkiem sędziego, naszym spragnionym oczętom ukazuje się fajna „wstawka”. Widzimy wiwatującą publiczność, wbiegających na murawę piłkarzy, tajemnicze zbliżenie na sędziego, po czym za chwilę... czujemy się niczym ptak, lecący, hen, gdzieś wysoko... Podstawowa kamera, którą proponują nam programiści, jest co najmniej dziwna. Wszystko obserwujemy z góry, piłkarze wyglądają na bardzo malutkich, odróżnić jednego od drugiego to nie lada sztuka. Na szczęście, szybko można ten stan rzeczy zmienić, poprzez zmianę ustawień kamery. Konfigurujemy więc kamerkę na nieco „atrakcyjniejszą” i... gramy dalej.

Aut autem poganiany

O ile w poprzednich wersjach FIFY można było narzekać na „klejenie” się piłki do nóg piłkarzy, to w obecnej obserwujemy zupełnie odwrotną tendencję. Teraz piłka nie wędruje jak „po sznureczku”, ale zdarza się jej też opuścić boisko. Mnie osobiście to nie przeszkadza (a wręcz przeciwnie), ale słychać opinie, że niektórych graczy irytują te ciągłe auty, niecelne podania, itp. Dla mnie jest to jednak dobre rozwiązanie, gdyż jak wiadomo w życiu piłkarza nie zawsze wszystko wychodzi idealnie.

Trzy rogi! Karny!

Zgodnie z zapowiedziami, stałe fragmenty gry (dla niewtajemniczonych: rzuty rożne, wolne i inne „bajery”:)) zrealizowano na wysokim poziomie. Można wybrać kilka wariantów ich rozegrania, ale najciekawszym rozwiązaniem jest możliwość „przepychania” się z rywalem! Brzmi dość zagadkowo, ale zapewniam, że jest to naprawdę smakowity kąsek...

Sędzia kalosz

Na boisku, poza 22 zawodnikami obu drużyn, znajduje się oczywiście również trójka sędziowska. Bardzo dobrze, że sędzia główny stara się być widoczny i nieustannie gania za piłką. Mimo wszystko można jednak przyczepić się do jego pracy. Czasem zdarza się delikwentowi nie zagwizdać ewidentnego faulu, czy też „puścić” grę (stosując tzw. przywilej korzyści), pomimo brutalnego ataku na nogi zawodnika. Tę drugą sytuację zrozumiałbym jeszcze, gdyby po skończonej akcji sędzia podbiegł do faulującego brutala i ukarał go kartką, ale niestety, nic takiego nie ma tu miejsca. Swoją drogą, to tych „przywilejów” nie przeżyłem zbyt wielu...

Z innej beczki... Próbowałem „wbiec” z piłką na pana sędziego i muszę się pochwalić, że raz niemal mi się to udało. :) Arbiter czasami zwyczajnie pląta się pod nogami...

„AI, Jezus Maria!”

Zdobywanie bramek nie należy do zbyt trudnych czynności. Po kilkunastu rozegranych partyjkach bez trudu pakuje się piłkę do siatki. Wystarczy podejść w okolice pola karnego i huknąć, a futbolówka zatrzepocze w bramce rywala. Cała sprawa jest dość schematyczna, nie ma elementu improwizacji, porywających akcji, nieoczekiwanych bramek, goli „nie z tej ziemi”, itp. itd. Wielka szkoda, bo z czasem zdobywanie kolejnych „siatek” staje się najzwyczajniej w świecie... nudne.

Ciekawe są natomiast powtórki, a także scenki prezentowane np. po zdobyciu bramki czy faulu. Bardzo ładnie dopracowano postacie, animacje są bez zarzutu – co tu dużo mówić: wygląda to wszystko smakowicie. Poznanie największych piłkarskich wirtuozów „z bliska” nie stanowi większego problemu. Gorzej jest już z mniej znanymi kopaczami. Ci są „narysowani” zupełnie przypadkowo...

Inteligencjo, ach, znowu uciekłaś...

Grałem, grałem, szukałem i szukałem i z przykrością stwierdzam, że komputerowy rywal inteligencją nie grzeszy. Zapowiedzi twórców, o rzekomo wymagającym i nieprzewidywalnym przeciwniku, niestety (znowu) nie sprawdziły się. Z początku faktycznie jest nienajgorzej – nie znamy ruchów naszego konkurenta, czasem potrafi nas zaskoczyć. Grając jednak kolejne mecze wszystko staje się oczywiste, wiemy dokładnie co zrobi zawodnik X, a co zawodnik Y.

Zachwalano też pod niebiosa „indywidualne predyspozycje zawodników”. W praktyce wygląda to tak, że kilkunastu najlepszych piłkarzy w bazie (pokroju „Zizu” czy Ronaldo) posiada parę indywidualnych ruchów czy też trików. Większych różnic pomiędzy wszystkimi innymi kopaczami, niestety, nie zauważyłem.

Graficznie na cztery +

Oprawa wizualna z jednej strony jest bardzo przekonywująca (wspominane powtórki i scenki), z drugiej jednak nie powala na kolana (gra przez 90 minut). Szczerze mówiąc, spodziewałem się czegoś znacznie lepszego. Co z tego, że ci wszyscy zawodnicy posiadają swoje „własne” twarze, stroje zaprojektowano niezwykle realistycznie (po spotkaniu z zabłoconą murawą stają się po prostu brudne), skoro i tak tego wszystkiego nie zauważamy podczas normalnego grania? Oczywiście, wszystko pozostaje na dość wysokim, charakteryzującym EA Sports, poziomie, ale jednak pozostawia w graczu spore uczucie niedosytu...

Schematyczna miodność

FIFA 2004 z pewnością posiada swój specyficzny klimat. Niejeden grający w nią użytkownik chce grać i grać i jeszcze raz grać, nie zważając na otaczającą go rzeczywistość (przykład z życia wzięty: jeden z moich przyjaciół)... Jednak jest jedno małe „ale” – z czasem cała ta „miodność” odchodzi w zapomnienie. Gdy rozgryzłem tę gierkę nieco dokładniej, każdy kolejny mecz stawał się dla mnie coraz nudniejszy. Doszło nawet do tego, że zmuszałem się niekiedy do dalszej „zabawy”. Jaki był tego efekt końcowy? Znużenie, niechęć i w końcu odstawienie FIFY na półkę...

Nadzieja w multiplayerze

Gra z żywym przeciwnikiem zawsze jest ciekawsza od „pykania” z komputerem. Nie inaczej jest z nową FIFĄ. Zdradzę Wam w tajemnicy, że spędziłem wiele godzin tocząc razem z bratem zacięte boje na światowych, a ściślej rzecz biorąc europejskich, boiskach. Przeciwnik „człowiek” różni się od „pecetowego” rywala głównie tym, że szablonowe zagrania, powtarzające się bramki, przewidywalne ruchy, itp. zdarzają się znacznie rzadziej. W mojej ocenie właśnie multiplayer stanowi o sile tej produkcji.

Umarł król, niech żyje król

We wstępie nawiązałem do PES3, jako tytułu mogącego zmienić FIFĘ na pozycji lidera. Miałem styczność z obiema tymi produkcjami i z ręką na sercu stwierdzam, że dzieło firmy Konami, zwłaszcza pod względem grywalności, znacznie przebija produkt EA Sports. FIFA Football 2004 posiada wiele zalet, ale też i wad. Spodoba się mniej wymagającym graczom, którzy cenią sobie przede wszystkim aktualne składy z prawdziwymi nazwiskami i nie szukają czegoś bardziej skomplikowanego. Miła i przyjemna zręcznościówka, to dobre określenie dla tej gry. Pragnącym „głębszych” doznań radzę sięgnąć po PES3. Decyzja jak zwykle należy do Was.

Miłego kopania!

ocena psychologiczna

„Najlepsza FIFA od lat!”, „Prawdziwy konkurent dla Pro Evolution Soccer!”. Tego typu nagłówki można było wyczytać w polskiej prasie w ostatnich dniach. Dotyczyły one oczywiście najnowszej odsłony serii piłkarskiej FIFA autorstwa studia EA Sports. „Kurczę, czyżby faktycznie udało im się stworzyć dobrą symulację piłki nożnej?” – pomyślałem. Aby sprawdzić, czy tak jest w rzeczywistości, na grę w FIFĘ 2005 poświęciłem szmat czasu, bardzo skrupulatnie testując poszczególne jej elementy. Poniżej przedstawiam owoc moich testów. Zapraszam do lektury.

FIFA 2005 wita nas całkiem ładnym menu. W tle wyświetlają się obrazy ze spotkań piłkarskich oraz herby zawartych w grze lig. Wygląda to efektownie, ale szkoda, że poruszanie się po kolejnych ekranach utrudnia bardzo powolna animacja poszczególnych ruchomych elementów. Pomijając gąszcz opcji i ustawień, od razu zdecydowałem się na danie główne, czyli na Karierę. Co prawda podobny tryb znalazł się już w edycji 2004, ale dopiero teraz jest on w bardzo dużym stopniu zadowalający i kompletny.

Trenerskie życie

Na samym początku wpisujemy swoją godność i wybieramy jedno z kilkunastu zdjęć dla naszego wirtualnego ja. Następnie udajemy się w poszukiwaniu pracy. Wszystkie ligi usytuowano w pięciu grupach. Wybieramy tę, która najbardziej nam odpowiada, po czym przeglądamy listę klubów zainteresowanych naszymi usługami. Muszę zmartwić tych, którzy pragną od razu zawalczyć o największe laury w Lidze Mistrzów czy Pucharze UEFA. Otóż, zaczynamy jako zupełnie nieznany trener bez nazwiska, więc chcą nas zatrudnić jedynie kluby o niskiej renomie (choć dziwi wśród nich obecność Celtika Glasgow i Glasgow Rangers). W Holandii czy Brazylii możemy zacząć od słabszych klubów pierwszych lig, ale już we Włoszech, Hiszpanii, Niemczech czy Francji (te kraje posiadają w FIFIE 2005 dwie ligi) z otwartymi rękami czekają na nas tylko prezesi drugoligowców, a w Anglii – zespołów czwartoligowych! Jest to pierwsza FIFA, w której dane nam jest grać w niższych ligach.

Tak więc marzenia o sukcesach na najwyższych szczeblach rozgrywkowych odkładamy na co najmniej drugi sezon i zabieramy się za grupę przeciętnych kopaczy z wybranego klubu o niskiej klasie sportowej. Po podjęciu ostatecznej decyzji, pojawia się ekran z ośmioma paskami, reprezentującymi ośmiu ludzi odpowiedzialnych za poszczególne aspekty klubowego działania. Mamy tutaj trenera napastników, pomocników, obrońców, bramkarzy, kondycyjnego, dyrektora do spraw finansów, klubowego lekarza oraz wyszukiwacza talentów. Każdy z tych elementów ma dziesięć poziomów wtajemniczenia. Kiedy na ich rozwój przeznaczymy sto oczek, automatycznie zatrudniony zostaje lepszy specjalista. Punkty zarabiamy za wygrane mecze i za zwycięstwa w pucharach – czy to europejskich, czy krajowych. Muszę przyznać, że pomysł bardzo mi się spodobał, tym bardziej że za zaniedbywanie finansów możemy zostać ukarani przez narodową federację utratą części pieniędzy z klubowej kasy itp. itd.

Zdobyte punkty zwiększają naszą renomę, więc opłaca się wygrywać mecze, nawet te mało ważne dla układu tabeli. O posadzie w światowej klasy klubach możemy marzyć dopiero wtedy, gdy wypełnimy chociaż trzy z pięciu gwiazdek odzwierciedlających naszą popularność. Nieznanym trenerom ciężko jest także ściągnąć do drużyny ponadprzeciętnych kopaczy, gdyż większość z nich odmówi im współpracy ze względu na niską reputację. Wartym odnotowania jest to, że przenosimy za sobą do nowych klubów zdobyte przez cały okres gry punkty, co jest pomysłem doprawdy bardzo dobrym. Brawo!

Kolejnym novum jest miernik zadowolenia zarządu z naszej pracy. Po podpisaniu kontraktu szefostwo wytycza nam jasne cele na zbliżający się sezon i im bliżej jesteśmy ich wykonania, tym większe zadowolenie prezesów. Rozpoczynamy z niewielkim kredytem zaufania, ale wystarczą dwa-trzy zwycięstwa, a zarząd będzie o wiele szczęśliwszy. No i wiadomo, że jeśli stan szczęśliwości szefów przekracza 80%, trudniej jest ich czymś zaskoczyć i kolejne procenty przybywają tym samym wolniej.

Do łask powróciła opcja symulacji meczów. Jednak nie występuje ona teraz jako możliwość natychmiastowego poznania wyniku spotkania, lecz jako tryb, który z grubsza przypomina menedżery piłkarskie. Co prawda dużo mu brakuje do chociażby „słynnej” Ligi Polskiej Manager, ale zawsze coś. Mamy komentarz tekstowy, procentowe przedstawienie posiadania piłki przez obie drużyny oraz spis strzelców bramek, a także zawodników kontuzjowanych i ukaranych kartkami.

Nie samą Karierą człowiek żyje

Oprócz trybu Kariery znalazło się w FIFIE 2005 jeszcze kilka innych opcji rozgrywki, ale nie ma wśród nich żadnych rewolucji. Tradycyjnie mamy mecz towarzyski, turniej i trening. Zapomniano o dołączeniu Mistrzostw Świata i Europy, ale radzimy sobie z tym dzięki kreatorowi turniejów. Mizernie prezentuje się trening – nie można w nim zagrać powiedzmy dwóch na dwóch albo potrenować rzutów wolnych z dowolnej pozycji, a o karnych to już w ogóle zapomniano.

Spory plus gry stanowi opcja multiplayer. Instalujemy specjalny program przeznaczony do rozgrywki wieloosobowej, zasysamy odpowiednie uaktualnienie i stajemy przed możliwością rozgrywania meczów z graczami z całego globu. Cały czas mamy wgląd w statystyki nasze i innych graczy i walczymy o jak najwyższą pozycję w rankingu. Zabawa jest naprawdę przednia.

Jak zwykle gramy na jednym z czterech poziomów trudności. Najniższy z nich można w ogóle pominąć, bo został on stworzony dla kompletnych nowicjuszy, którzy w FIFĘ grają po raz pierwszy w życiu. Wraz ze zmianą pułapu trudności rywal gra bardziej agresywnie, a bramkarz drużyny przeciwnej broni coraz trudniejsze strzały. Na World Class robi się gorąco i rozgrywka staje się prawdziwym wyzwaniem. Chociaż programiści nieco przegięli z tym, co wyprawiają bramkarze podczas gry na tym poziomie.

Dobrze, wiemy już, że tryb Kariery okazał się w FIFIE 2005 opcją bardzo trafioną, ale...

... jak się w tę FIFĘ gra?

No i tutaj największe zaskoczenie. Rozgrywka w FIFIE 2005 – w odróżnieniu od poprzedniczek – dostarcza istotnie przyjemnych doświadczeń! Wreszcie czujemy kontrolowanych przez nas zawodników i robimy to, co chcemy zrobić, a nie to, czego zażyczy sobie akurat komputer. Przede wszystkim gracze są mniej przywiązani do piłki – czujemy, że są to dwa różne ciała, futbolówka nie klei się piłkarzom do butów.

Dzięki temu autorzy mogli wprowadzić nowy system kontroli piłki, którego naczelnym elementem jest usprawnione przyjmowanie jej przez graczy. Piłkarze potrafią precyzyjnie i efektownie odgrywać futbolówkę do kolegów z drużyny czy wypuszczać ją sobie w dowolnym kierunku. W praktyce wypada to naprawdę dobrze – gracze szybko „klepią” gałę, efektownie strzelają z główek, przewrotek, wolei. Nie myślcie jednak, że przez to gra stała się typową zręcznościówką. Oddając strzały, stawiamy albo na precyzję, albo na efektowność. Możemy wpierw przyjąć piłkę, aby później oddać celny strzał lub kropnąć bez namysłu „z kopyta” i modlić się, by futbolówka nie wylądowała na jednym z zabramkowych sektorów. Wiadomo też, że takie uderzenia dużo lepiej wychodzą gwiazdorom niż przeciętniakom. Tak samo, jak techniczne sztuczki i podania z pierwszej piłki.

Podwyższono również szanse powodzenia dryblingów, które teraz są skuteczną metodą przedostawania się przez defensywne zasieki drużyny przeciwnika. Do naszej dyspozycji oddano spory wachlarz różnorodnych kiwek, których najbardziej efektowna część została zarezerwowana dla gwiazd światowej piłki. Jednak niekonieczne jest stosowanie bajecznej techniki, aby móc przejść rywala w pojedynku jeden na jeden. Nawet prosta zmiana kierunku biegu potrafi zmylić przeciwnika i stworzyć okazję do udanego dryblingu. Nieciekawie rozwiązano jedynie kwestię szybkości piłkarzy – obrońcom ciężko jest dogonić rozpędzonych niczym Struś Pędziwiatr skrzydłowych i odebranie im piłki graniczy z cudem.

Bardzo zadowoliła mnie poprawa realizmu gry bramkarzy. Przede wszystkim znacznie poszerzono repertuar interwencji w ich wykonaniu. Niejednokrotnie dokonują oni wspaniałych interwencji i wielce efektownych robinsonad, a podczas rzutów karnych przestępują z nogi na nogę w oczekiwaniu na strzał.

Niestety, bramkarzom zdarzają się też błędy. Najbardziej denerwuje mnie to, że zawsze, kiedy złapie on piłkę po rzucie rożnym, wykopuje ją jak najdalej przed siebie. Zamiast spokojnie odczekać, poszukać dobrze ustawionych partnerów i do nich posłać piłkę, to niczym małe dzieci, bramkarze kopią ją byle gdzie. W przeciwieństwie do dzieci mają jednak trochę więcej siły i zazwyczaj po takim wybiciu piłka ląduje u jednego z naszych stoperów (chyba że mamy jednego). Zawodnicy z innych formacji także nie grzeszą zbyt dużą inteligencją. Obrońcy stoją jak osłupiali na swoich miejscach, nie kryjąc wbiegających w pole karne zawodników, a napastnicy po zakończeniu akcji nie wracają z pozycji spalonej i często zdarza się, że posłane do nich długie podanie kończy się odgwizdaniem właśnie ofsajdu.

Rozgrywanie stałych fragmentów nie zmieniło się praktycznie od czasów FIFY 2004. Rzuty wolne wykonuje się łatwo i od razu wiadomo, co i jak. To samo tyczy się rożnych i karnych. Zmieniono tylko sposób wyrzucania piłki z autów. Teraz nie robimy tego z pozycji wyrzucającego futbolówkę gracza, lecz przejmujemy kontrolę nad jednym z trzech pobliskich kolegów i toczymy z rywalami pojedynek o pozycję. Już od dawna czekałem na takie rozwiązanie – jednak wiadomo – lepiej późno niż wcale. Najgorzej z wypadają chyba rzuty rożne. Ich przebieg niewiele ma wspólnego z prawdziwą piłką, a gwoździem do trumny jest dla nich schematyczność. Bramki z nich zdobywa się dość łatwo, wystarczy trochę praktyki, refleks i wyczucie.

Dotychczas najwięcej zastrzeżeń dotyczących FIFY 2005 kierowano do gry w obronie. Niestety, większość z wytkniętych błędów muszę potwierdzić. Obrona naszej drużyny nie jest na szczęście tragiczna. Linia defensywna nieraz zaskakiwała mnie zgraniem, kiedy to łapała napastników drużyny przeciwnej w pułapkę ofsajdową. Jednak dużo gorzej spisują się obrońcy rywala. Trzymają się sztywno wyznaczonych pozycji, nie kryjąc szczelnie naszych napastników, przez co szybko znajdujemy skuteczny sposób na strzelenie bramki. Wystarczy udać się pomocnikiem w rajd przez środek boiska, wydać napastnikowi polecenie wyjścia na pozycję i zagrać mu prostopadłą piłkę, aby stanąć przed samym bramkarzem. Wtedy wykańczamy akcję technicznym strzałem w długi róg i świętujemy wraz z panami na monitorze zdobycie bramki.

Teraz wielu z Was zada sobie zapewne pytanie, czy te wszystkie zagrania da się dobrze opanować. Gwarantuję Wam, że tak. Sterowanie jest – jak zwykle w grach z tej serii – intuicyjne i nie minie nawet godzina, gdy opanujecie wszystkie niezbędne do gry zagrywki. Trochę więcej czasu zajmuje nauka i wprowadzenie w życie bardziej wyrafinowanych technik, jak wspomniane mijanie bramkarzy czy stosowanie efektownych kiwek, ale nie trzeba się ich uczyć, aby móc sobie w FIFIE radzić. Aha, zapomniałbym napisać... Grajcie w FIFĘ tylko przy użyciu gamepada (najlepiej takiego z dwoma „grzybkami”)! Gra na klawiaturze może niejednego z Was doprowadzić do frustracji, bo cztery przyciski kierunkowe to zdecydowanie za mało. Wielokrotnie można przez to zmarnować doskonałą sytuację podbramkową. Jak przestrzelicie w końcówce finału Ligi Mistrzów sytuację sam na sam z bramkarzem przy stanie 0-1 dla drużyny przeciwnej, to pamiętajcie, że ja ostrzegałem.

Taktyczny niedosyt

Kiedy zagrałem po raz pierwszy w grę z serii Pro Evolution Soccer (a była to trzecia jej część), zaimponowała mi liczba taktycznych ustawień, w jakich mogliśmy się „babrać” jako trener. W FIFIE natomiast od zawsze brakowało takiego pola manewru. Taktyczne możliwości ograniczały się do wyboru formacji, nastawienia i stylu gry w defensywie. Niestety, FIFA 2005 w tej kwestii niczego nie zmieniła. Szkoda, bo myślałem, że presja, jaką wywarło na EA Sports pojawienie się pecetowego PES-a, spowoduje, że w kolejnej edycji serii znajdziemy dużo bardziej rozbudowane menu taktyczne. Jednak czuję w kościach, że autorzy zostawili sobie ten aspekt do poprawienia na edycję 2006.

Audiowizualia

Wiadomo, że od zawsze mocną stroną FIFY była szata graficzna oraz ścieżka dźwiękowa. Nie inaczej jest teraz, wszak FIFA 2005 jest naprawdę ładna i działa pozytywnie na zmysł wzroku. Już na pierwszy rzut oka widać ulepszoną animację zawodników. Teraz poruszają się oni tak naturalnie, że mamy wrażenie oglądania telewizyjnej transmisji. Na dodatek repertuar zachowań jest bardzo duży i gracze elastycznie dopasowują się do sytuacji. Potrafią „zgasić” górną piłkę, przyjąć ją na klatkę piersiową, odegrać futbolówkę z „klepki”, a także wkopać ją do bramki z pozycji leżącej czy przerzucić w powietrzu szmacianą za głowę! Wszystkie te ruchy są bardzo, ale to bardzo realistyczne i posiadają kilka wariantów zachowań!

Wygląd graczy to również najwyższa światowa klasa. Najlepsi piłkarze mają perfekcyjnie odwzorowane twarze – nie sposób nie odróżnić od tłumu Beckham’a, Zidane’a czy Ronaldinho. Nie poznają ich tylko ci, którzy wtorkowe i środowe transmisje Ligi Mistrzów omijają szerokim łukiem. Szkoda tylko, że zawodnicy nie posiadający „zapożyczonych” twarzy tworzą armię klonów. Co trzeci gracz wygląda bardzo podobnie, a różnice polegają głównie na odmiennych fryzurach. Przecież wystarczyło stworzyć jeszcze kilka-kilkanaście twarzy dla przeciętniaków, a już wszystko byłoby OK

Tło dla piłkarskich zmagań prezentuje się nieco lepiej niż w FIFIE 2004. Przede wszystkim poprawiono kontrast, dzięki czemu murawa jest prawdziwie zielona, a kibice nie rażą nas jaskrawymi kolorami. Przywrócono zmienne warunki atmosferyczne, wreszcie możemy zagrać mecz w rzęsistym deszczu! Wtedy przed zapalonymi reflektorami pojawia się lekka mgiełka, a zawodnicy i piłka rozpryskują kałuże. Tego typu efekty prezentują się bardzo efektownie, ale i jednocześnie realistycznie. Stadiony nie zmieniły się znacznie, ale wciąż zachwycają szczegółowością i wiernym odwzorowaniem w stosunku do prawdziwych obiektów.

Na ścieżkę muzyczną składa się kilkadziesiąt piosenek bardziej i mniej popularnych wykonawców z wielu krajów świata. Znajdziemy tutaj prawdziwy miszmasz muzyczny. W FIFIE 2005 pomieszano utwory z gatunku pop, rock czy house. Brakuje chyba tylko metalu. Można tu usłyszeć takie sławy, jak Faithless (No Roots), Ferry Corsten (Rock Your Body, Rock) czy Paul Oakenfold (oficjalny utwór). Większość muzyków trzyma poziom, pozwalając nam na chwilę relaksu pomiędzy rozgrywaniem kolejnych meczów.

Polskie akcenty

Oczywiście wśród zawartych w grze lig próżno szukać polskiej ekstraklasy, ale chyba wszyscy gracze zdołali się do takiego widoku przyzwyczaić. Pamiętam, jak jakiś czas temu EA Sports obiecywało, że w FIFIE 2005 pojawią się ligi wschodnioeuropejskie, w tym polska. Obiecanki cacanki! Znów na pocieszenie zostały nam tylko trzy rodzime drużyny. I o ile obecność wśród nich Wisły Kraków i Legii Warszawa (aktualnego mistrza i vice-mistrza Polski) nie budzi zaskoczenia, to na widok Polonii Warszawa można przybrać grymas zdziwienia. Szkoda, że nie można zagrać przykładowo Groclinem Grodzisk Wielkopolski lub Amiką Wronki, która to ratuje honor polskiej piłki w Pucharze UEFA (choć wyniki przez nią osiągane już ciężko nazwać zadowalającymi). No i oczywiście mamy narodową reprezentację z w miarę aktualnym składem, choć brakuje w niej aktualnego bożyszcza polskich kibiców – czyli Tomka Frankowskiego. Smutna to wiadomość... Wśród polskich reprezentantów zauważamy dwóch z „własnymi” twarzami. Tymi szczęśliwcami zostali – podobnie jak w EURO 2004 – Jurek Dudek oraz Mirek Szymkowiak. Jest jeszcze Olisadebe, ale o nim, podobnie jak polscy kibice i trener-selekcjoner, EA Sports zapomniało i nie umieściło go w S-kadrze.

Polski oddział Electronic Arts wydał FIFĘ 2005 w naszym ojczystym języku, ale niestety ponownie lokalizacja ogranicza się do tłumaczenia tekstu pisanego. Komentatora polskiego jak nie było, tak nie ma. No nic, czekamy dalej. Wciąż musimy słuchać nudnych już Johna Motsona i Ally’ego McCoista. Natomiast menu przetłumaczono poprawnie, można na siłę wytknąć kilka błędów interpunkcyjnych, ale mało kto zwróci na nie uwagę.

Bonus

EA Sports umieściło w FIFIE 2005 kilka drobnych niespodzianek, o których bądź co bądź warto napomknąć. Edytora w niej nie ma (ukazać się ma w grudniu jako osobny dodatek), ale jego brak wynagradza nam opcja stworzenia gracza i wprowadzenia go do jednej z drużyn. Ustawiamy mnóstwo elementów – zaczynając od imienia i nazwiska, koloru oczu czy karnacji; poprzez wszystkie dostępne charakterystyki piłkarskie; a na opaskach i innego rodzaju ozdobnikach skończywszy. Wybieramy nawet wiek! Tak, tak – wreszcie można dowiedzieć się, ile dany zawodnik ma lat. Co ciekawsze, wraz z biegiem lat twarze zawodników pokrywają zmarszczki! Nie mogę uwierzyć, że EA Sports zaczęło dbać o takie szczegóły w serii FIFA.

Bardzo miłą niespodzianką jest sklepik, w którym możemy zakupić bardzo ciekawe nagrody. Znajdujemy tutaj dodatkowe stroje dla większości z drużyn, nowe piłki, a nawet ukryte piosenki czy sędziego Collinę! Zastanawia mnie jedynie konieczność kupowania możliwości rozgrywania meczów w porze wieczornej. Przecież aktualnie w futbolu większość spotkań rozgrywa się przy świetle reflektorów, a tutaj musimy wydawać dość sporą liczbę punktów, aby wykupić grę przy reflektorach dla poszczególnych stadionów. A owe punkty, za które możemy kupować w sklepie dodatki, zarabiamy za dokonanie przełomowych czynów – za rozpoczęcie gry w trybie Kariery, za pierwsze zwycięstwo drużyny reprezentacyjnej, za zdobycie tytułu mistrzowskiego czy za pokonanie najlepszej drużyny w kraju.

Czy warto?

Z pewnością tak. FIFA 2005 jest dużo lepsza od poprzedniczek, za które EA Sports było ganione. Ba, zaryzykuję stwierdzenie, że jest to najlepsza FIFA, jaka kiedykolwiek powstała! Raz, że zawiera świetny i kompletny tryb Kariery, po drugie – gra się w nią naprawdę przyjemnie, a po trzecie – ma świetną oprawę audiowizualną. Może to nie wystarczy na Pro Evolution Soccer 4, który otrzymuje w prasie konsolowej i w serwisach internetowych rewelacyjne noty, ale FIFA 2005 będzie jak znalazł podczas oczekiwania na pecetową wersję japońskiej symulacji. Zwłaszcza że zima zbliża się wielkimi krokami i w piłkę będzie można pograć tylko przed monitorem komputera. Wszystkich tych, którzy jeszcze nie utracili nadziei, że EA Sports potrafi robić gry piłkarskie, zapraszam do kupna tego tytułu.

PLUSY:

• tryb Kariery;
• wreszcie jest grywalnie!
• animacja zawodników.

MINUSY:

• luki w sztucznej inteligencji;
• brak rozbudowanego menu taktycznego;
• John Motson i Ally McCoist...